Skip to the main content.

Resources / Compliance / VAT in the Digital Age

VAT in the Digital Age (ViDA)

Wetgeving voor transformatie van het Europese btw-stelsel.

VAT in the Digitale Age, of kortweg ViDA, is een wetsvoorstel van de Europese Commissie en werd gepubliceerd op 8 december 2022. Het wetsvoorstel omvat een set aan maatregelen gericht op het moderniseren van het btw-systeem in de Europese Unie. 

Wat is het ViDA wetsvoorstel? (VAT in the Digital Age)

De ViDA-wet introduceert nieuwe systemen voor digitale rapportage en e-facturering, past btw-regels aan voor de platformeconomie, en streeft naar de implementatie van een uniforme btw-registratie voor handel binnen de EU. Door deze initiatieven belooft VAT in the Digital Age een meer gestroomlijnde, transparante en rechtvaardige btw-heffing in het digitale tijdperk. 

Waarom ViDA?

De Europese Commissie heeft VAT in the Digital Age gelanceerd met meerdere doelen voor ogen, voornamelijk gericht op het verbeteren van het bestaande btw-stelsel binnen de Europese Unie.

Een van de primaire doelstellingen van de ViDA-wet is het voorkomen van btw-fraude. Dit is namelijk een aanzienlijk probleem binnen de EU, waarbij jaarlijks miljarden euro's aan btw-inkomsten verloren gaan. Uit het 2022 VAT Gap Report van de Europese Commissie blijkt dat het btw-gat in 2020 maar liefst 93 miljard euro bedroeg. Het btw-gat is het verschil tussen de te verwachten btw-opbrengsten en de daadwerkelijk geïnde btw.

Een belangrijke oorzaak van dit btw-gat is fraude: volgens het rapport is maar liefst 25% van de gemiste btw-inkomsten hieraan te wijten. Dat betekent dat er in 2022 voor om-en-nabij 23 miljard euro is gefraudeerd met btw in de Europese Unie. Met VAT in the Digital Age wil de Commissie een robuuster en transparanter systeem implementeren dat deze fraude effectief kan aanpakken.

Om dit te realiseren, introduceert ViDA de zogeheten digital reporting requirements. Deze verplichten bedrijven om factuurgegevens vrijwel realtime te rapporteren aan de belastingautoriteiten, direct na het belastbare feit. Hierdoor hoeven bedrijven in de toekomst geen btw-aangiftes per kwartaal meer te doen; de gegevens worden continu gecontroleerd op transactie- en factuurniveau. Dit model – bekend als continuous transaction control – maakt btw-fraude vrijwel onmogelijk, doordat belastingdiensten sneller inzicht hebben in wie wat declareert.

Bovendien is het verhogen van de effectiviteit van het btw-stelsel een belangrijk onderdeel van ViDA. Het huidige stelsel bestaat inmiddels al tientallen jaren en is niet geoptimaliseerd voor de huidige digitale economie. De digitalisering van compliance is dan ook een sleutelaspect van ViDA. Dit omvat het faciliteren van e-facturering en real-time digitale rapportage, waardoor bedrijven makkelijker kunnen voldoen aan hun btw-verplichtingen en tegelijkertijd de administratieve lasten kunnen verlagen.

Samengevat, de belangrijkste doelen van ViDA zijn: 

  • Het btw-stelsel effectiever en eerlijker maken;
  • Btw-fraude voorkomen;
  • Een goede werking van de interne markt waarborgen;
  • Het btw-stelsel aanpassen zodat het inspeelt op de nieuwe digitale wereld;
  • Compliance digitaliseren.

Wat gaat er veranderen door ViDA?

Met de invoering van de ViDA-wet staan bedrijven in de Europese Unie voor aanzienlijke veranderingen in het btw-stelsel. De maatregelen die de Europese Commissie voorstelt, zijn ruwweg onder drie pijlers te verdelen. Namelijk: 

  • Digitale rapportage en e-invoicing;
  • De btw-regels aanpassen aan de platformeconomie;
  • Werken aan één btw-registratie in de Europese Unie.

Digitale rapportage en e-invoicing wordt verplicht

Misschien wel de belangrijkste verandering voor bedrijven die dit wetsvoortel in gang zet, is de manier waarop bedrijven facturen naar elkaar versturen en ontvangen. E-facturatie wordt namelijk verplicht voor B2B-transacties in heel Europa. Elke e-factuur met een btw-component moet straks via de fiscus verlopen, zodat er op factuurniveau gecontroleerd kan worden of iedereen aan de btw-verplicht voldoet. Er is dan sprake van Continuous Transaction Control.

De digitale rapportage is onlosmakelijk verbonden met de inhoud en structuur van een e-factuur. Daarom stelt ViDA als eis dat e-facturen voldoen aan de Europese standaard EN 16931, zodat belastingdiensten in elke lidstaat de inhoud automatisch kunnen interpreteren en controleren. Alleen gestructureerde, gevalideerde gegevens maken realtime rapportage mogelijk.

Dit heeft als doel btw-fraude te verminderen en de administratieve kosten voor handelaren in de EU te verlagen. Voor bedrijven betekent dit dat ze hun systemen moeten aanpassen om e-facturen te versturen en ontvangen, en om te voldoen aan de nieuwe digitale rapportage-eisen.

Platformbedrijven krijgen (grotere) rol in btw afdracht

Een andere belangrijke verandering onder ViDA zijn de aangepaste btw-regels voor de platformeconomie. Deze regels houden in dat exploitanten van platformen voor bijvoorbeeld passagiersvervoer en kortetermijnaccommodaties verantwoordelijk worden voor het innen en afdragen van btw namens hun gebruikers. Platformen zullen dus nauwer betrokken zijn bij btw-aangelegenheden

Deze wijziging is bedoeld om een uniforme aanpak in alle lidstaten te waarborgen en een eerlijker speelveld te creëren tussen online en traditionele aanbieders. 

Eén btw-registratie in de Europese Unie

Tot slot maakt ViDA de invoering van een enkele btw-registratie mogelijk voor bedrijven die aan consumenten in verschillende EU-landen verkopen. Dit vermindert de noodzaak voor meerdere btw-registraties in de EU en vereenvoudigt de btw-aangifte voor bedrijven. Het zal de administratieve lasten aanzienlijk verlagen voor bedrijven die in meerdere EU-lidstaten actief zijn, en het maakt het makkelijker voor nieuwe en kleinere bedrijven om uit te breiden naar markten in verschillende EU-landen. 

4EX_start_nu_image_640x640

LEESTIP: Whitepaper 'Compliance en ViDA'


Wat betekent het wetsvoorstel VAT in the Digitale Age, of kortweg ViDA, voor compliance? Hoe blijft u nu én straks compliant?
Lees het in de gratis whitepaper

Download whitepaper

 

Wat is er al bekend over ViDA?

Op dit moment zijn nog niet alle details van VAT in the Digital Age bekend. Zo weten we dát we straks moeten gaan e-factureren, maar we weten nog niet hóe we dat moeten doen. Moet dat via een bepaald platform? Peppol misschien? Kunnen bedrijven daar straks dan zelf op aansluiten op heeft iedereen een service provider met Peppol Acces Point nodig? Dat zijn vragen waar de Europese Commissie de komende maanden of jaren antwoord op moet gaan geven.

Geen verplichte Europese standaard voor e-invoicing

Opvallend is dat de Europese Commissie waarschijnlijk niet één standaard verplicht gaat maken voor alle lidstaten op het gebied van e-invoicing. Landen die e-facturatie al verplicht hebben gemaakt en CTC hebben ingevoerd, of daar momenteel mee bezig zijn, krijgen toestemming om daarmee verder te gaan. Dat heeft gevolgen voor bedrijven en organisaties die internationaal zakendoen.

Partijen die alleen in Nederland facturen versturen en ontvangen, moeten zich straks -logischerwijs- aan de nieuwe regels voor Nederland houden. Maar partijen met klanten of leveranciers in landen waar e-facturatie al verplicht is, moeten zich ook aan de regels van die betreffende landen houden. En die kunnen best ver gaan, bijvoorbeeld over technische specificaties en verplichte gegevens die erop moeten staan.

Bedrijven met internationale activiteiten moeten zelf bepalen hoe ze dit lappendeken van regels en verplichtingen aanpakken. Zorgen voor compliance kan voor internationaal opererende ondernemingen dus behoorlijk uitdagend zijn. 

Laatste updates over ViDA

(voor het laatst bijgewerkt op 12 mei 2025)

In mei 2024 heeft de Europese Commissie een bijgewerkte versie van het wetsvoorstel gepubliceerd. De belangrijkste wijzigingen hebben betrekking op: 

  1. Uitstel van implementatiedata: Veel van de oorspronkelijke deadlines werden uitgesteld. Zo is de invoering van de geachte leverancier-regels verschoven van 1 januari 2025 naar 1 juli 2027. Dit geeft lidstaten en bedrijven meer tijd om zich aan te passen aan de nieuwe regels​

  2. Flexibiliteit voor lidstaten: In de bijgewerkte versie krijgen lidstaten meer ruimte om bepaalde onderdelen van het voorstel al dan niet te implementeren. Dit betreft met name de regels rondom e-facturatie en de verplichting voor platformen om btw te innen en af te dragen.

  3. Aanpassingen voor platformen: De regels voor platformen zijn verder verfijnd. Zo kunnen lidstaten nu kleine en middelgrote ondernemingen (MKB's) uitsluiten van de platformfictie. Daarnaast is de maximale huurperiode voor korte-termijnverhuur, die onder de btw-verplichting valt, teruggebracht van 45 naar 30 dagen​

  4. Gefaseerde invoering van Digital Reporting Requirements (DRR) De verplichting tot digitale rapportage van B2B-transacties wordt waarschijnlijk stapsgewijs ingevoerd vanaf 1 januari 2028, in plaats van één uniforme startdatum in 2030. Hiermee krijgen lidstaten en bedrijven extra ruimte voor technische en organisatorische voorbereiding.

  5. Uitzonderingen voor micro-ondernemingen In de nieuwste voorstellen is een mogelijke vrijstelling opgenomen voor microbedrijven. Lidstaten mogen kiezen om deze bedrijven uit te zonderen van de verplichting tot e-facturatie of DRR, om de administratieve impact voor de kleinste ondernemers te beperken.

  6. Verplichte technische standaarden verduidelijkt De Europese Commissie heeft bevestigd dat elektronische facturen die onder ViDA vallen, moeten voldoen aan EN 16931. Daarnaast moeten lidstaten gebruikmaken van interoperabele netwerken zoals Peppol, of een gelijkwaardig alternatief dat aan Europese specificaties voldoet.

 

Updates na de stemming in het najaar van 2024

  1. Politiek akkoord bereikt (november 2024): Tijdens de ECOFIN-raad van 5 november 2024 bereikten de lidstaten eindelijk een politiek akkoord over het ViDA-pakket. Daarmee werd de weg vrijgemaakt voor formele goedkeuring van het voorstel.

  2. Formele goedkeuring ViDA (maart 2025): Het ViDA-pakket werd op 11 maart 2025 formeel aangenomen en gepubliceerd in het Publicatieblad van de EU op 25 maart 2025. De implementatie van de maatregelen zal gefaseerd plaatsvinden tussen 2025 en 2035.

  3. Invoering DRR en e-facturatie: Vanaf 1 juli 2030 wordt e-facturatie verplicht voor grensoverschrijdende B2B-transacties binnen de EU. Lidstaten mogen echter vanaf 2025 al nationale e-facturatieverplichtingen invoeren, zonder dat ze daarvoor voorafgaande toestemming van de Europese Commissie nodig hebben.

  4. Deemed supplier-regels voor platformen: De verplichting voor platformexploitanten om btw af te dragen bij korte-termijnverhuur en passagiersvervoer geldt vanaf 1 januari 2030, met een optionele invoeringsdatum vanaf 1 juli 2028. Lidstaten behouden flexibiliteit om kleine ondernemingen vrij te stellen.

  5. Uitbreiding OSS-regeling (btw-registratie): Vanaf 1 juli 2028 wordt de One-Stop Shop (OSS) uitgebreid, waardoor bedrijven zich niet langer in meerdere lidstaten afzonderlijk hoeven te registreren voor btw-doeleinden. Dit vereenvoudigt grensoverschrijdende e-commerce aanzienlijk.

Voorbereiden op ViDA

Experts waarschuwen al dat het ViDA-wetsvoorstel net zoveel impact gaat hebben op bedrijven als de invoering van de euro in 2002. Het is dan ook verstandig om u op tijd goed voor te bereiden. En met op tijd bedoelen we eigenlijk: nu. Ieder land is op z’n eigen tempo aan de slag met e-facturatie, en in veel EU-lidstaten gaan de nieuwe verplichtingen al van kracht voor de verwachte ingangsdatum van ViDA. Als u zakendoet in een land dat de regels sneller toepast, dan moet u uw processen daarop inrichten.

Hoe dan ook, weet u nu al dat VAT in the Digital Age eraankomt. Begin daarom met het verkrijgen van een grondig begrip van wat ViDA inhoudt. Verdiep u in de nieuwe vereisten voor digitale rapportage en e-invoicing, aangepaste btw-regels voor de platformeconomie, en de introductie van een enkele btw-registratie. Wat houden de nieuwe regels in? Wat zijn de mogelijke risico's? En wat zijn de gevolgen voor compliance?

Daarna is het verstandig om uw huidige (IT-)systemen en processen onder de loep te nemen. Wat is er nodig om straks e-facturen te kunnen ontvangen en versturen? Bijvoorbeeld op het gebied van infrastructuur en masterdata? Overweeg om samen te werken met een externe partner gespecialiseerd in zaken als e-facturatie, compliance en digitale transformatie. Zij kunnen waardevolle inzichten en ondersteuning bieden bij de voorbereiding op de veranderingen.

Neem regie over financiële processen

Met onze Office of the CFO oplossingen.

4c_logobar7